Welk gedeelte van het Oldambtmeer is bevaarbaar?
Een groot deel van het Oldambtmeer is toegankelijk voor vaarverkeer. Check voordat je het water op gaat het kaartje van het maaitraject. Hierop is blauw gemarkeerd in welke gebieden de maaiboten varen. De maaigeul tussen het noord- en zuidkant van het meer is op het water aangegeven met groene en rode boeien.
De vaargebieden in het Oldambtmeer zijn geschikt voor zeilboten en kleinere motorjachten. De diepte van het meer is 1,30 meter bij 0,65- NAP.
Wat doen jullie eraan om de vaarzones goed toegankelijk te houden?
Op plaatsen waar veel wordt gevaren, laten we de waterplanten tot vlak boven de bodem weg maaien. Zo maken de maaiboten van Van der Flier de vaargebieden in het meer ’s zomers vrij van waterplanten. Dat doen ze in opdracht van provincie Groningen, gemeente Oldambt en Waterschap Hunze en Aa’s.
In 2023 hebben we een nieuw contract afgesloten met Van der Flier. Dat betekent dat we de komende jaren tijdens het hele maaiseizoen twee grote boten kunnen inzetten op het meer en één kleinere voor in de woonwijken.
Met deze inzet proberen we het Oldambtmeer zo schoon mogelijk te houden. Toch kunnen we niet uitsluiten dat er overlast ontstaat, ook in de zones waar gemaaid wordt. Daarom zoeken we ook naar andere manieren om het slimmer en effectiever aan te pakken. Bijvoorbeeld met een Waterplanten-app.
Hoe vaak wordt het meer gemaaid?
De maaiboten zijn tijdens het vaarseizoen dagelijks op het Oldambtmeer te vinden.
Helpt dat maaien wel voldoende?
Het Oldambtmeer is aangelegd in een gebied dat vroeger bestond uit landbouwgrond. Helaas gedijen de planten goed op deze voedingsrijke bodem. Vooral het fonteinkruid groeit goed, dankzij de goede waterkwaliteit. Hoe snel het precies groeit, laat zich lastig voorspellen. De groei van waterplanten is sterk afhankelijk van minder voorspelbare factoren, zoals watertemperatuur, bezonning en de nutriënten in het water. Maar de ervaring is dat de waterplanten snel groeien. Daarom maaien we de hele zomer..
Waarom is een gedeelte van het Oldambtmeer niet toegankelijk voor vaarverkeer?
Waterplanten kunnen knap hinderlijk zijn voor jou als watersporter. Toch hebben ze ook een belangrijk, positief effect op de waterkwaliteit en de helderheid van het water. Waterplanten houden namelijk zwevende (bodem)deeltjes vast. Ze gebruiken licht en voedingsstoffen die daardoor niet beschikbaar zijn voor bijvoorbeeld blauwalg. Ook vormen ze een schuil- en broedplaats voor vissen en andere waterdieren, en voeden ze allerlei (beschermde) watervogels.
Daarom zijn bepaalde gebieden van het meer niet toegankelijk voor vaarverkeer. Hier laten we de natuur wat meer zijn gang gaan. Zo proberen we een goed evenwicht te bewaren tussen een stabiele ecologie en een bevaarbaar meer.
Zijn er andere manieren om de waterplanten aan te pakken?
Er zijn alternatieven te bedenken, maar geen van alle bieden ze een definitieve oplossing:
- Het meer verdiepen:
In andere meren is gebleken dat waterplanten groeien tot dieptes van ruim 4 meter. Verdiepen is dus geen oplossing en bovendien een te kostbare investering. - Graskarpers uitzetten:
Het is onmogelijk de grootte van de benodigde populatie te bepalen om de groei van waterplanten effectief te bestrijden. Bovendien eten graskarpers álle waterplanten en niet alleen de planten die overlast veroorzaken. Ook produceren ze dusdanig veel mest dat ze de waterkwaliteit negatief zouden beïnvloeden. - Harken of sleepkettingen gebruiken:
Dit geeft een tijdelijke verlichting. De ervaring is dat de waterplanten toch op dezelfde locatie weer terug groeien. Een groot nadeel van deze methode is bovendien dat er veel grond en voeding vanuit de bodem in het water terechtkomt. Bij warmere dagen kan dit leiden tot blauwalg, met een negatief recreatieadvies tot gevolg. - Verdringende vegetatie aanplanten:
Bij de aanleg van het meer is ‘positieve vegetatie’ uitgezet, waaronder kranswieren. Kranswieren zijn een natuurlijke vijand van fonteinkruid. Ondanks dat de sporen van de kranswieren nog steeds aanwezig zijn in het Oldambtmeer, zijn de omstandigheden momenteel niet dusdanig dat ze goed groeien en het fonteinkruid kunnen verdrijven.
Kortom, op dit moment is maaien de beste oplossing. Om het maaien zo slim mogelijk aan te pakken, zijn we in de zomer van 2023 gestart met de waterplanten-app Waterplanten.nu.
Hoe werkt de waterplanten-app Waterplanten.nu?
Waterplanten.nu is een webapplicatie die ervoor zorgt dat de maaiers slimmer kunnen maaien en watersporters kunnen zien waar er recent gemaaid is. Zij kunnen de app gebruiken met de ingebouwde GPS op hun mobiele telefoon en zo de beste vaarroute bepalen.
Om de app goed te laten werken, maakt Techmaps (de ontwikkelaar van de app) gebruik van hoge resolutie luchtfoto’s waarop de waterplanten te zien zijn. Samen met satellietbeelden kunnen ze monitoren hoe de groei van de waterplanten zich ontwikkelt. Op basis van deze gegevens en parameters als waterkwaliteit en temperatuur kunnen ze de groei voorspellen en dit doorgeven aan Van der Flier. Zo kunnen de maaiboten veel gerichter aan de slag.
De maaiboten zijn uitgerust met GPS-trackers die aan de app doorgeven waar er precies gemaaid wordt. Die informatie komt direct online beschikbaar voor watersporters. In de app zie je een overzichtelijke vaarkaart van het Oldambtmeer. Daarop zie je via de GPS van je telefoon niet alleen de locatie van je eigen boot op dat moment, maar ook welke zones goed toegankelijk zijn en welke minder.
De getoonde plantlaag in de Waterplanten.nu app is een benadering van de werkelijke situatie. De in Waterplanten.nu app getoonde data kunnen afwijken van de werkelijke situatie. Los drijvende planten worden bijvoorbeeld niet meegenomen in deze simulatie. Het blijft dus altijd goed opletten als je met de boot het water op gaat.
Hoe gebruik ik de waterplanten-app?
Open de website https://waterplanten.nu/ op je mobiele telefoon. Overigens werkt de app natuurlijk ook op andere apparaten. Dat kan handig zijn als je je vaartocht thuis wilt voorbereiden. Voor gebruik op het water is je mobiele telefoon wel het handigste, omdat de app dan precies weet waar jij vaart, via de ingebouwde GPS.
Nadat je akkoord hebt gegeven op de gebruikersvoorwaarden kun je aan de slag. Als je toestemming hebt gegeven je GPS-locatie te delen, kun je via de GPS-knop in de app automatisch de situatie in het Oldambtmeer zichtbaar maken.
Achter het uitklapmenu vind je een legenda en meer informatie. Ook kun je hier de app downloaden en installeren.
Het gebruik van Waterplanten.nu is gratis. Belangrijk is dat je zelf de verantwoordelijkheid hebt en behoudt hóe je de informatie gebruikt en welke gevolgen dat met zich meebrengt. Lees daarom de gebruikersvoorwaarden een keer goed door. Daarin lees je onder meer dat Waterplanten.nu niet gebruikt dient te worden als navigatie-instrument en dat je als gebruiker blijft aangewezen op je eigen navigatie-instrumenten en kaarten.
Werkt de waterplanten-app alleen in de browser of kan ik hem ook op mijn telefoon installeren?
De waterplanten-app is een zogenoemde progressive webapp. De app is dus niet te vinden in de Play Store of App Store. Maar je kunt hem wél installeren op je telefoon.
Open de app met de internetbrowser op je telefoon (zoals Google Chrome of Safari op een iPhone). Open het menu en scroll naar het groene blok. Klik daar op de blauwe knop om de app te installeren.
Waar kan ik terecht met opmerkingen over de waterplanten-app?
Samen met de ontwikkelaar van de app, Techmaps, willen we de app steeds beter maken. Alle gegevens die verzameld worden door de GPS-trackers op de maaiboten én de ervaringen van gebruikers gaan ons helpen om de app verder te ontwikkelen. Jouw feedback is dus van harte welkom.
Je kunt een mailtje sturen naar feedback@waterplanten.nu. Probeer je tips zo specifiek mogelijk te verwoorden en vermeld ook welk type apparaat en browser je gebruikt.
Hoe helpt de waterplanten-app om het maaibeleid slimmer te maken?
Vanaf een maaiboot is het niet goed te zien waar de waterplanten zich bevinden, zeker bij wind en golven. Bovendien is het dan lastig om in rechte banen te maaien. Het gevolg is dat er grote overlappingen ontstaan bij het maaien en dat sommige delen worden overgeslagen. Dit gaat ten koste van het gewenste resultaat en rendement.
De waterplanten-app lost deze problemen voor een groot deel op. De app bevat twee modules die met elkaar samenwerken; voor de uitvoerders die het maaiwerk uitvoeren (Van der Flier) en voor de managers (provincie Groningen, gemeente Oldambt en Waterschap Hunze en Aa’s) die het maaiprogramma overzien.
Managers hebben een online dashboard waaruit ze de hele operatie in real-time volgen en aansturen. Ze zien live de positie van de maaiboten en alle vaar- en maaibewegingen worden opgeslagen en gevisualiseerd. Ze zien verschillende datalagen, zoals betonning, bodemdiepte, RWS-puntmetingen en de actuele waterplant inspectiekaarten. Op basis van die informatie tekenen managers de maaivakken strak om de waterplanten heen om de uitvoerders te laten zien waar ze precies moeten maaien. Hierdoor kunnen we de waterplanten efficiënter bestrijden.
De uitvoerders gebruiken de app vanuit hun stuurhut. Ze zien waar ze varen ten opzichte van de waterplanten en maaivakken. Ze zien precies waar ze hebben gemaaid en waar ze nog moeten maaien. Zo kunnen uitvoerders doelgerichter te werk gaan en de maaistroken beter op elkaar aansluiten.
Wat doe ik als mijn boot toch vastdraait in de waterplanten?
Als je met je schroef of kiel verstrikt raakt, kan het helpen om een paar keer naar voren en naar achteren te varen. Als dat niet helpt, zul je echter de boot uit moeten om de planten los te snijden. En lukt het helemaal niet om los te komen, vraag dan om hulp van andere recreanten of neem contact op met de havenmeester.
Voor eventuele schade die ontstaat tijdens het varen blijf jij als gebruiker zelf verantwoordelijk. Daarom raden we je aan om gebruik te maken van de waterplanten-app.
Wat kan ik zelf doen om mijn huis in Blauwestad goed bereikbaar te houden met de boot?
De maaiboten zijn helaas te groot om heel dicht op de kant te varen of in de insteekhavens bij de woningen te komen. Heb je als bewoner last van algen en waterplanten in je insteekhaven of bij je steiger? Dan kun je een handje helpen door ze los te trekken of te snoeien en de losse planten richting de maaiboot te duwen als deze voorbij komt. Deze kan ze dan oppikken en afvoeren.
Waar kan ik terecht met vragen of opmerkingen?
Heb je vragen of opmerkingen over het maaibeleid? Mail dan naar info@blauwestad.nl of geef je bevindingen door aan een van de havenmeesters.